Uitkopen of verkopen?
Als slechts één van jullie eigenaar is van het huis, hoeft de woning niet te worden verdeeld. De eigenaar kan in het huis blijven wonen. Dit is anders als je in gemeenschap van goederen was getrouwd. Je wordt dan automatisch voor de helft eigenaar en schuldenaar van elkaars bezittingen en schulden. Dus ook van de woning en de hypotheekschuld. Ga je uit elkaar, dan zal de woning toch verdeeld moeten worden. Ook als deze nog steeds op naam van één van beiden staat.
Staat de woning op naam van beiden? Dan zijn er grofweg twee mogelijkheden: de woning verkopen of de ex-partner uitkopen.
Verkopen en overwaarde
Verkoop je het huis en heb je overwaarde? Dan krijg je te maken met de bijleenregeling. Dit houdt in dat je de vrijgekomen overwaarde (ook wel: eigenwoningreserve) tot drie jaar na de verkoop moet gebruiken voor de aankoop van een andere woning. Doe je dat niet? Dan krijg je over dit bedrag geen hypotheekrenteaftrek. Jouw deel van de overwaarde wordt naar eigendomsverhouding berekend.
Verkopen met restschuld
Bij verkoop kun je te maken krijgen met onderwaarde. De woning brengt dan minder op dan de hypotheekschuld. In dat geval moet de restschuld onder jullie beiden worden verdeeld.
Als een van beiden in het huis blijft wonen en er is - na taxatie - sprake van onderwaarde, dan vergoedt de vertrekkende ex-partner naar rato zijn of haar aandeel in de woning én de onderwaarde.
Hypotheekrenteaftrek
Sluit je een nieuwe lening af om je partner uit te kopen? Of neem je het deel van de bestaande lening van je partner over? In beide gevallen ben je verplicht de nieuwe lening volledig en minimaal annuïtair af te lossen. Doe je dat niet, dan heb je over (dat deel van) de lening geen recht op hypotheekrenteaftrek.
Op je eigen hypotheekdeel hoef je voor het behoud van renteaftrek niet verplicht af te lossen, mits dat hypotheekdeel voor 1 januari 2013 is afgesloten.
Scheidingsregeling
Boedelverdeling duurt na een scheiding vaak nog enige tijd. Zolang de een de ander niet heeft uitgekocht of de woning zelf niet is verkocht, zijn jij en jouw ex-partner beiden nog eigenaar van de woning.
Is de woning voor jou geen hoofdverblijf meer? Dan kom je voor de inkomstenbelasting niet langer in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek. De Belastingdienst heeft speciaal hiervoor een scheidingsregeling opgesteld.
Tijdens een periode van twee jaar kun je de financiële zaken aanpassen aan de nieuwe situatie. Zo kan het huis op een later tijdstip worden verkocht. Of door je achterblijvende ex-partner geheel worden overgenomen. Na deze twee jaar wordt de woning voor jou belast in Box 3 en realiseer je (fictief) de overwaarde op jouw deel van de woning. Bij aankoop van een nieuwe woning moet je hiermee rekening houden in verband met de bijleenregeling.